Tanie loty do: Bolzano

Włoskie „buongiorno", niemieckie „guten Tag", czy może ladyńskie „bon di"? Turyści zachodzą w głowę jak najuprzejmiej pozdrawiać miejscowych w mieście, które jest włoskojęzyczną enklawą w zdominowanym przez język niemiecki regionie Włoch, zamieszkiwanym także przez mniejszość ladyńską.  Mowa oczywiście o Bolzano (a może Bozen albo Bulsan?), stolicy regionu Południowy Tyrol, gdzie włoski temperament miesza się z austriackim porządkiem. Wybór języka nie jest łatwy szczególnie, że etniczne niesnaski w przeszłości odbiły tu swoje piętno. Dziś jednak mało kto o nich pamięta. Bolzano kojarzy się z pięknymi krajobrazami, Reinholdem Messnerem, świątecznym jarmarkiem... no i oczywiście „człowiekiem lodu".

Tego nie można przegapić

„Najpiękniejsza architektura świata" powiedział kiedyś o Dolomitach kultowy, francuski architekt Le Cobusier. Nad urokliwymi wzgórzami Bolzano górują monumentalne, postrzępione szczyty włoskich Alp. Wetknięte miedzy górskie zbocza miasto, jest doskonałym punktem wypadowym dla narciarzy, alpinistów, miłośników górskich wędrówek i rozmaitych sportów ekstremalnych. 

Strategiczne położenie między Niemcami a Rzymem nadało mu międzynarodowy charakter, a rozwijający się tu handel zapewnił mieszkańcom dostatnie i wygodne życie. Dziś Bolzano jest najzamożniejszym miejscem we Włoszech, a zabudowa jest tu równie urzekająca, jak krajobraz. Włoskie „dolce vita" świetnie uzupełnia się z austriackim porządkiem. Pod średniowiecznymi arkadami Via dei Portici działają szykowne butiki i sklepy z regionalnymi produktami. Na głównym, miejskim placu Piazza Walther kafejki wypełnione są po brzegi kolorowym tłumem miejscowych, studentów i turystów z całego świata.

Nieopodal Bolzano mieści się nieopodal miasta tyrolskie sanktuarium turystyki wysokogórskiej. Jest to otwarte w 2006 roku Messner Mountain Museum Firmian . Założył je urodzony w tych stronach legendarny alpinista i podróżnik Reinhold Messner, zdobywca Korony Himalajów i prekursor nowatorskich metod wspinaczki. Czwarte z pięciu jego górskich muzeów poświęcone jest interakcji człowieka z górami i doświadczeń, jakie z tego wynosi. Muzeum mieści się w średniowiecznym zamku Sigmundskron, którego warowne mury, jak korona okalają szczyt wzniesienia tradycyjnie nazywanego "zaczarowanym wzgórzem". Budowla odrestaurowana została z całkowitym zachowaniem zabytkowej bryły tak, że nowoczesne elementy są niewidoczne z zewnątrz. Oprócz muzeum mieści się tu też siedziba Messnera, kamienny teatr z widownią dla 200 osób i przestrzeń na wystawy tymczasowe. Trasa, w zamyśle przypominająca szlak górskiej wędrówki, wiedzie przez rozmaite pamiątki, eksponaty i instalacje przywołujące na myśl, doznania i emocje, jakie daje człowiekowi wspinaczka. 

I choć MMM Firmian cieszy się dużą popularnością (odwiedza je około 100 tys. osób rocznie), swój prawdziwy znak firmowy Bolzano również zawdzięcza turystom i to w dodatku niemieckojęzycznym. W 1991 roku, miasto znalazło się na czołówkach światowych gazet, kiedy w czasie wędrówki po górach pewna para z Norynbergi odkryła szczątki, które jak początkowo sądzili, należały do tragicznie zmarłego alpinisty. Ich właściciel okazał się jednak nie turystą lecz prehistorycznym wojownikiem, ochrzczonym później przez naukowców imieniem Ӧtzi (od Doliny Ӧtztal, gdzie odkryto jego ciało).  Sytuacja skomplikowała się jeszcze bardziej, kiedy okazało się, że Ӧtzi spoczywał na Austriacko-Włoskiej granicy. Ostatecznie umieszczono go jednak w Muzeum Archeologicznym Południowego Tyrolu w Bolzano, gdzie do dziś jest główną atrakcją, a jego ekspozycja zajmuje całe piętro. Wnikliwe badania Ӧtziego pozwoliły dokładnie odtworzyć jego wygląd (w muzeum stoi jego podobizna wykonana specjalnie na 20 rocznicę odkrycia jego ciała), stan zdrowia i styl życia. Wiadomo nawet, że tuż przed śmiercią najadł się mięsem koziorożca alpejskiego.

Okiem mieszkańca 

Prawie 5 300 lat później południowotyrolska kuchnia wciąż obfituje w dania mięsne pozostając pod wpływem austriackich zwyczajów. Światowej sławy specjałem jest szynka „speck" która najpierw marynowana jest w miejscowych ziołach, a następnie wędzi się ją w niskiej temperaturze w dymie z niskożywicznego drewna. Tak przygotowany udziec przez kilka miesięcy dojrzewa. Wytwarza się na nim cienka warstwa nalotu pleśniowego, która zapobiega wysuszeniu i nadaje mięsu charakterystyczny aromat grzybów i lasu. Przyrządzany od XIII wieku speck wpisany został na unijną listę produktów o Chronionym Oznaczeniu Geograficznym.

Ku zdumieniu turystów i rodaków z innych regionów Włoch, w Bolzano chętniej jada się kluski niż makaron a na deser zamiast panna cotty podają tu strudel. Oczywiście przygotowywany jest on z jabłek z miejscowych sadów. Pomimo kulinarnych ekstrawagancji, Bolzano cieszy się jednym z najwyższych w Europie wskaźników zadowolenia mieszkańców i niejeden Włoch chętnie by tu zamieszkał, choć wielu odstraszają wysokie koszty życia.

Czy wiesz, że?

* tradycyjnie niemiecko i włoskojęzyczni kupcy handlowali po dwóch różnych stronach Via Dei Portici

* do Bolzano warto wybrać się w grudniu. Tutejsze jarmarki bożonarodzeniowe są jednymi z najpopularniejszych w Europie. Tradycyjnie rozstawia się tu 80 stoisk handlarzy

* co roku w Bolzano organizowany jest jeden z najbardziej prestiżowych konkursów pianistycznych świata. Konkurs imienia Ferruccio Busoniego po raz pierwszy odbył się w 1949 roku, dla uczczenia dwudziestej piątej rocznicy śmierci kompozytora  

* produkcja wina ma w Bolzano bardzo długą tradycję. W granicach miasta Bolzano działa kilkadziesiąt prywatnych producentów win

Lotnisko

Położone 6 km na południe od miasta lotnisko regionalne w Bolzano (BZO) obsługuje ponad 33 tys. pasażerów rocznie. Najbliższe lotnisko międzynarodowe mieści się w Innsbrucku 120 km na północ od Bolzano.